Jak pamięć i przekonania kształtują nasze lęki

Czy zauważyłeś kiedyś, że różni ludzie mogą zupełnie inaczej reagować na te same sytuacje? Ktoś panicznie boi się wystąpień publicznych, podczas gdy dla innej osoby to żaden problem. Jeden człowiek wpada w panikę na myśl o przyszłości finansowej, a drugi podchodzi do niej ze spokojem.

Skąd się biorą te różnice? W dużej mierze z naszych doświadczeń i tego, jak je interpretujemy.

Jak tworzymy "Mapę Lęku"

Wyobraź sobie, że Twój umysł to taki kartograf, który nieustannie tworzy mapę świata, zaznaczając na niej miejsca "bezpieczne" i "niebezpieczne". Ta mapa powstaje na podstawie:

Twoich osobistych doświadczeń
Historii zasłyszanych od innych
Przekonań przejętych od rodziny i społeczeństwa
Interpretacji różnych wydarzeń

Sam pamiętam, jak jedna nieudana prezentacja w szkole sprawiła, że przez długi czas na mojej "mapie" wszystkie wystąpienia publiczne były oznaczone jako "strefa zagrożenia". Nie chodziło nawet o samo wydarzenie, ale o to jak je zinterpretowałem i jakie przekonania na tej podstawie stworzyłem.

Siła interpretacji

To, co fascynujące w naszym umyśle, to fakt że często nie samo wydarzenie jest problemem, ale sposób w jaki je interpretujemy i jaką historię wokół niego budujemy.

Weźmy prosty przykład: dostajesz zadanie w pracy, którego nigdy wcześniej nie robiłeś. Zależnie od Twoich wcześniejszych doświadczeń i przekonań, możesz to zinterpretować na dwa sposoby:

"To świetna okazja do nauczenia się czegoś nowego"
"Na pewno sobie nie poradzę i wszyscy zobaczą, że jestem niekompetentny"

Ta sama sytuacja, dwie kompletnie różne interpretacje, prowadzące do zupełnie innych reakcji emocjonalnych.

Skąd się biorą nasze przekonania?

Nasze przekonania o tym, co jest bezpieczne, a co niebezpieczne, formują się przez lata. Wpływają na nie:

Doświadczenia z dzieciństwa - Może miałeś nadopiekuńczych rodziców, którzy nieustannie ostrzegali Cię przed niebezpieczeństwami? Albo wręcz przeciwnie - rodzice zachęcali Cię do podejmowania wyzwań?
Wpływ otoczenia - Jak reagowali inni na Twoje porażki i sukcesy? Czy słyszałeś często "uważaj, to niebezpieczne" czy raczej "próbuj, dasz radę"?
Własne interpretacje wydarzeń - To jak interpretujesz swoje doświadczenia ma ogromny wpływ na to, jakie przekonania tworzysz na ich podstawie.

Błędne koło przekonań

Kiedy już stworzymy jakieś przekonanie, nasz umysł ma tendencję do szukania dowodów na jego potwierdzenie. To dlatego tak trudno jest zmienić utrwalone przekonania o sobie i świecie.

Na przykład, jeśli wierzysz, że "nie radzisz sobie w stresujących sytuacjach":

Będziesz bardziej zwracać uwagę na sytuacje, które to potwierdzają
Możesz ignorować lub umniejszać swoje sukcesy
Każda trudna sytuacja będzie interpretowana jako dowód na to przekonanie

Dobra wiadomość

To, że nasze lęki są w dużej mierze wynikiem interpretacji i przekonań, jest tak naprawdę dobrą wiadomością! Oznacza to, że możemy:

Nauczyć się rozpoznawać swoje ograniczające przekonania
Świadomie kwestionować ich prawdziwość
Tworzyć nowe, bardziej wspierające interpretacje wydarzeń
Budować nową, zdrowszą "mapę świata"

W kolejnych częściach kursu pokażę Ci konkretne techniki, jak możesz pracować ze swoimi przekonaniami i tworzyć nowe, bardziej wspierające interpretacje wydarzeń.

Czy zauważyłeś kiedyś, że rożni ludzie mogą zupełnie inaczej reagować na te same sytuacje? Ktoś panicznie boi się wystąpień publicznych, podczas gdy dla innej osoby to żaden problem. Jeden człowiek wpada w panikę na myśl o przyszłości finansowej, a drugi podchodzi do niej ze spokojem. Skąd się biorą te rożnice? W dużej mierze z naszych doświadczeń i tego, jak je interpretujemy. ## Jak tworzymy "Mapę Lęku" Wyobraź sobie, że Twoj umysł to taki kartograf, ktory nieustannie tworzy mapę świata, zaznaczając na niej miejsca "bezpieczne" i "niebezpieczne". Ta mapa powstaje na podstawie: * Twoich osobistych doświadczeń * Historii zasłyszanych od innych * Przekonań przejętych od rodziny i społeczeństwa * Interpretacji rożnych wydarzeń Sam pamiętam, jak jedna nieudana prezentacja w szkole sprawiła, że przez długi czas na mojej "mapie" wszystkie wystąpienia publiczne były oznaczone jako "strefa zagrożenia". Nie chodziło nawet o samo wydarzenie, ale o to jak je zinterpretowałem i jakie przekonania na tej podstawie stworzyłem. ## Siła interpretacji To, co fascynujące w naszym umyśle, to fakt że często nie samo wydarzenie jest problemem, ale sposob w jaki je interpretujemy i jaką historię wokoł niego budujemy. Weźmy prosty przykład: dostajesz zadanie w pracy, ktorego nigdy wcześniej nie robiłeś. Zależnie od Twoich wcześniejszych doświadczeń i przekonań, możesz to zinterpretować na dwa sposoby: * "To świetna okazja do nauczenia się czegoś nowego" * "Na pewno sobie nie poradzę i wszyscy zobaczą, że jestem niekompetentny" Ta sama sytuacja, dwie kompletnie rożne interpretacje, prowadzące do zupełnie innych reakcji emocjonalnych. ## Skąd się biorą nasze przekonania? Nasze przekonania o tym, co jest bezpieczne, a co niebezpieczne, formują się przez lata. Wpływają na nie: 1. Doświadczenia z dzieciństwa - Może miałeś nadopiekuńczych rodzicow, ktorzy nieustannie ostrzegali Cię przed niebezpieczeństwami? Albo wręcz przeciwnie - rodzice zachęcali Cię do podejmowania wyzwań? 2. Wpływ otoczenia - Jak reagowali inni na Twoje porażki i sukcesy? Czy słyszałeś często "uważaj, to niebezpieczne" czy raczej "probuj, dasz radę"? 3. Własne interpretacje wydarzeń - To jak interpretujesz swoje doświadczenia ma ogromny wpływ na to, jakie przekonania tworzysz na ich podstawie. ## Błędne koło przekonań Kiedy już stworzymy jakieś przekonanie, nasz umysł ma tendencję do szukania dowodow na jego potwierdzenie. To dlatego tak trudno jest zmienić utrwalone przekonania o sobie i świecie. Na przykład, jeśli wierzysz, że "nie radzisz sobie w stresujących sytuacjach": 1. Będziesz bardziej zwracać uwagę na sytuacje, ktore to potwierdzają 2. Możesz ignorować lub umniejszać swoje sukcesy 3. Każda trudna sytuacja będzie interpretowana jako dowod na to przekonanie ## Dobra wiadomość To, że nasze lęki są w dużej mierze wynikiem interpretacji i przekonań, jest tak naprawdę dobrą wiadomością! Oznacza to, że możemy: * Nauczyć się rozpoznawać swoje ograniczające przekonania * Świadomie kwestionować ich prawdziwość * Tworzyć nowe, bardziej wspierające interpretacje wydarzeń * Budować nową, zdrowszą "mapę świata" W kolejnych częściach kursu pokażę Ci konkretne techniki, jak możesz pracować ze swoimi przekonaniami i tworzyć nowe, bardziej wspierające interpretacje wydarzeń.