Jak Twój umysł tworzy lęk

Zanim zagłębimy się w to, jak powstaje lęk w naszym umyśle, chciałbym żebyś przez chwilę docenił niesamowitą pracę, jaką wykonuje Twoja kora mozgowa każdego dnia. To właśnie dzięki niej potrafisz rozpoznać twarz przyjaciela w tłumie, zrozumieć znaczenie jego słow i odpowiednio zareagować na jego nastroj. Gdy idziesz ulicą, kora mozgowa nieustannie przetwarza tysiące informacji - dźwięki miasta, zapachy z pobliskiej piekarni, dotyk wiatru na skorze. Każdy z Twoich zmysłow dostarcza jej danych, ktore ona składa w spojny obraz rzeczywistości. Wyobraź sobie na przykład sytuację, gdy przechodzisz przez pasy. Widzisz nadjeżdżające auto - kora mozgowa błyskawicznie analizuje jego prędkość, odległość i decyduje, czy stanowi zagrożenie. Jeśli auto jedzie powoli, spokojnie idziesz dalej. To właśnie przykład tego, jak kora pomaga nam podejmować świadome, racjonalne decyzje. ## Kiedy strażnik staje się zbyt czujny Ale co się dzieje, gdy ten system zaczyna działać zbyt intensywnie? Tu zaczyna się historia lęku. Wyobraź sobie, że Twoja kora mozgowa to niezwykle oddany strażnik, ktory za wszelką cenę chce Cię chronić. Robi to z troski - w końcu jego zadaniem jest przewidywanie potencjalnych zagrożeń i chronienie Cię przed nimi. Problem pojawia się wtedy, gdy zaczyna dostrzegać zagrożenia tam, gdzie ich realnie nie ma. Sam doskonale znam ten mechanizm. Pamiętam jak kiedyś, siedząc wieczorem przed telewizorem, przyszła mi do głowy myśl o bojlerze elektrycznym. "Czy na pewno go wyłączyłem przed wyjściem z łazienki?". I chociaż robiłem to setki razy, moj umysł zaczął tworzyć kolejne scenariusze: "A co jeśli tym razem zapomniałem? Co jeśli mechanizm się zepsuje i nie zatrzyma grzałki? Może dojść do przegrzania, może wybuchnąć..." Zauważ, co się tutaj dzieje - kora mozgowa, ktora zwykle pomaga nam podejmować rozsądne decyzje, zaczyna działać na zwiększonych obrotach. To trochę jak z nadgorliwym ochroniarzem, ktory: * W każdym cieniu widzi potencjalnego włamywacza * W każdym nietypowym dźwięku słyszy zagrożenie * Każdą niepewność interpretuje jako sygnał niebezpieczeństwa Co ciekawe, ten mechanizm wykształcił się przez miliony lat ewolucji i kiedyś był niezwykle przydatny. Nasi przodkowie żyli w świecie pełnym realnych, fizycznych zagrożeń - lepiej było dziesięć razy niepotrzebnie zareagować na szelest w krzakach, niż raz zlekceważyć prawdziwego drapieżnika. Problem w tym, że dziś żyjemy w zupełnie innym świecie, ale nasz mozg wciąż działa według starych schematow. Zamiast drapieżnikow wypatruje innych "zagrożeń" - deadline'ow w pracy, rachunkow do zapłacenia, potencjalnych chorob czy konfliktow społecznych. ## Jak powstaje błędne koło To, co sprawia, że sytuacja staje się naprawdę trudna, to mechanizm błędnego koła: 1. Pojawia się początkowa niepokojąca myśl 2. Kora mozgowa, chcąc nas chronić, zaczyna analizować wszystkie możliwe scenariusze 3. Sama analiza zwiększa napięcie w ciele 4. To napięcie jest interpretowane przez mozg jako potwierdzenie, że coś jest nie tak 5. To z kolei prowadzi do kolejnych niepokojących myśli Warto jednak pamiętać - ten mechanizm nie jest Twoim wrogiem. To po prostu system ochronny, ktory czasem działa zbyt gorliwie. Zrozumienie tego jest pierwszym krokiem do zmiany. W kolejnych częściach kursu pokażę Ci, jak możemy przekierować tę naturalną czujność naszego mozgu w bardziej konstruktywne tory. Bo tak jak możemy nauczyć nadgorliwego strażnika odrożniać prawdziwe zagrożenia od fałszywych alarmow, tak samo możemy nauczyć nasz umysł bardziej zrownoważonego podejścia do potencjalnych zagrożeń.