Plastyczność mózgu - Nadzieja na zmianę

Fascynujące jest to, że nasz mozg nie jest statyczną strukturą - wręcz przeciwnie, potrafi się zmieniać i adaptować przez całe życie. Ta zdolność, nazywana neuroplastycznością, daje nam nadzieję na skuteczną pracę z reakcjami lękowymi. ### Londyńscy taksowkarze - Siła treningu mozgu Jedno z najbardziej znanych badań pokazujących plastyczność mozgu dotyczy londyńskich taksowkarzy. Zanim otrzymają licencję, muszą oni przejść intensywny trening nazywany "The Knowledge", podczas ktorego uczą się na pamięć około 25,000 ulic i tysięcy punktow orientacyjnych w Londynie. Badania prowadzone przez Eleanor Maguire i jej zespoł wykazały coś niezwykłego - u taksowkarzy zaobserwowano znacznie większą objętość tylnej części hipokampa, struktury mozgowej odpowiedzialnej za pamięć przestrzenną1. To trochę jak budowanie mięśni na siłowni - im więcej ćwiczymy określoną część mozgu, tym staje się ona silniejsza. ### Medytacja - Trening dla mozgu Rownie fascynujące są badania nad wpływem medytacji na strukturę mozgu. Naukowcy odkryli, że regularna praktyka medytacji może prowadzić do mierzalnych zmian w trzech kluczowych obszarach mozgu2: 1. Kora przedczołowa - obszar odpowiedzialny za koncentrację i świadomą kontrolę uwagi staje się grubsza 2. Wyspa - region pomagający nam lepiej rozumieć sygnały z własnego ciała rownież zwiększa swoją objętość 3. Hipokamp - struktura związana z pamięcią i regulacją emocji rownież ulega wzmocnieniu Co szczegolnie istotne w kontekście lęku, badania pokazują, że medytacja może prowadzić do zmniejszenia aktywności ciała migdałowatego, czyli naszego "centrum strachu"3. Warto rownież podkreślić, że nasze doświadczenia nie tylko zmieniają nasz mozg, ale mogą sięgać znacznie głębiej, zmieniając nasze DNA. Jeśli na przykład praktykujesz relaksację, to zwiększasz aktywność genow odpowiedzialnych za wyciszanie reakcji stresowych, dzięki czemu stajesz się odporniejszy psychicznie. Inne badania nad neuroplastycznością wykazały rownież niesamowite zdolności mozgu, ktory potrafi przystosowywać się do życia po urazach. 20 lat badań nad neuroplastycznością pokazało, że mozg jest nie tylko w stanie rozwijać pewne części mozgu - jak w przypadku powyższego badania nad medytacją czy taksowkarzami - ale rownież zmieniać własne struktury i reorganizować schematy reagowania, nawet w tych częściach mozgu, ktore u osob dorosłych uważano w przeszłości za niemożliwe. Na przykład osoby po udarach mogą nauczyć się używać innych niż wcześniej, nieuszkodzonych obszarow mozgu do poruszania rękami , a w określonych sytuacjach połączenia nerwowe w mozgu odpowiadające za zdolność widzenia mogą się nauczyć reagować na dźwięki w ciągu zaledwie kilku dni. Oprocz tego warto dodać, że wykazano, iż ćwiczenia fizyczne przyczyniają się do rozległego wzrostu liczby komorek nerwowych, a inne badania wykazały, że samo myślenie o pewnych działaniach, takich jak rzucanie piłką lub granie piosenki na pianinie, może powodować zmiany w częściach mozgu, ktore kontrolują te czynności. ### Praktyczne znaczenie dla pracy z lękiem Te odkrycia mają ogromne znaczenie praktyczne. Pokazują nam, że: 1. Mozg może się zmieniać w każdym wieku - nie jesteśmy "skazani" na określone wzorce reakcji 2. Regularna praktyka może prowadzić do trwałych zmian w strukturze mozgu 3. Możemy świadomie wpływać na to, jak nasz mozg reaguje na stresory To tak, jakbyśmy mieli możliwość przeprogramowania naszego wewnętrznego systemu alarmowego - nie po to, aby go wyłączyć, ale aby działał bardziej adekwatnie do rzeczywistych zagrożeń.